Ezgi AĞCİHAN
Digital Gündem 2020-Eylem 3: Çevrimiçi Hizmetlerde Özdenetim
Avrupa ve küresel servis saÄŸlayıcılarının (örneÄŸin sosyal aÄŸ platformları, mobil iletiÅŸim saÄŸlayıcıları) özellikle küçüklerin kendi hizmetlerin kullanımına iliÅŸkin öz-düzenleme ve geniÅŸ kapsamlı iÅŸbirliklerinin desteklenmesi.
Sorun nedir? Çocuklar çevrim içinde Güvende deÄŸiller.
Daha fazla Avrupalı Çocuk cep telefonları ve oyun konsolları üzerinden çevrimiçi hizmetleri kullanıyor. 13-16 yaşındakilerin % 50’den fazlası kendi yatak odalarından internete baÄŸlanıyor ve 9-16 yaÅŸlarındaki çocukların yarısından fazlası da sosyal aÄŸ profiline sahip. Aynı zamanda, genç kullanıcılar internette kiÅŸisel bilgilerinin paylaşımı ya da gerçek hayatta hiç karşılaÅŸmadığı insanlarla konuÅŸmak gibi çevrimiçi eylemlerinin risklerinin farkında olmayan hassas bir gruptur. Bu hızla deÄŸiÅŸen baÄŸlamda, riskleri adreslemek ve çocukların çevrimiçi güvenliÄŸini güçlendirmek, özel ve kamu kuruluÅŸları kadar bireylerin hem ulusal hem de küresel kapsamda ortak bir sorumluluÄŸudur.
Neden AB eylemi gereklidir? Çocukların çevrimiçi güvenliÄŸi AB genelinde tedbirlerin alınması gereklidir.
Çocukların çevrimiçi güvenliÄŸi üzerinde önemli bir etkiye sahip olan sosyal aÄŸ siteleri, cep telefonları, online uygulamalar ve içerik veya oyun konsolları gibi ürün ve hizmet saÄŸlayıcıların çoÄŸu küresel ya da Avrupa oyunculardır.
Sadece ulusal sistemlerin yaratacağı riskler gözönüne alınarak, Genel bir pan-Avrupa yaklaşımı benimsenmelidir.
Komisyon, bugüne kadar ne yapmış?
Avrupa Komisyonu 2014’te ne yapacak?
Türkiye`de Elektronik Medya Üzerinde Yayınlanan Yasadışı İçerik
Yasadışı içerik denilince pek çok insanın ilk aklına gelen internet üzerinden çocukların cinsel istismarı olmaktadır. ÇocuÄŸun cinsel istismarı, çocuÄŸun bir yetiÅŸkin veya yaÅŸça daha büyük bir kiÅŸi tarafından cinsel doyum saÄŸlamak amacıyla kullanılması ÅŸeklinde tanımlanabilir (AkdoÄŸan, 2005). Çocuk istismarının biliÅŸim teknolojileri vasıtasıyla gerçekleÅŸen en yaygın türü çocuk pornografisidir. Kanunlarımızda çocuk pornografisinin bir tanımı bulunmamakla beraber Türkiye’nin de kabul ettiÄŸi Avrupa Konseyi Siber Suçlar SözleÅŸmesinin 9. Maddesinde (1) cinsel anlamda müstehcen bir eyleme reÅŸit olmayan bir kiÅŸinin katılımı, (2) cinsel anlamda müstehcen bir eyleme reÅŸit görünmeyen bir kiÅŸinin katılımı ve (3) cinsel anlamda müstehcen bir eyleme reÅŸit olmayan bir kiÅŸinin katılımını gösteren ve gerçek olmasa da gerçek gibi algılanan görüntüler içeren pornografik materyaller” çocuk pornografisi olarak kabul edilmiÅŸtir. İnternet pornografik materyallerin çoÄŸaltılmasını ve dağıtılmasını kolaylaÅŸtırmaktadır. Aynı zamanda yüz yüze iliÅŸkiyi gerektirmediÄŸi için bu tip materyallerin tüketicilerine bir nevi gizli kalma, kimliÄŸini saklıyor olma hissi de vermektedir. DiÄŸer yandan internet bu tip materyallere ulaşımı kolaylaÅŸtırdığından belki böyle bir sapkınlığı olmayan kiÅŸilerin de zamanla bu tür materyallere bağımlı hale gelmesine yol açabilmektedir. İnternetin bu suçları kolaylaÅŸtırıcı etkisi sebebiyle, alınan onca tedbire raÄŸmen çocuk pornografisi sektörünün büyümekte olduÄŸu görülmektedir. 2006 yılında yapılan bir araÅŸtırmaya göre internet üzerinde çocuk pornografisi içerikli materyal sunan 100.000’in üzerinde site bulunmakta ve çocuk pornografisi sektöründe yıllık yaklaşık 3 milyar dolar civarında paranın döndüÄŸü tahmin edilmektedir (Seigfried-Spellar, Lovely ve Rogers, 2011).
Ülkemizde çocuk pornografisine iliÅŸkin suçlar TCK’nın Müstehcenlik baÅŸlığı altındaki 266. maddesinde tanımlanmıştır. Bu maddenin üçüncü fıkrası “müstehcen görüntü,yazı veya sözleri içeren ürünlerin üretiminde çocukları kullanan” veya “bu ürünleri ülkeye sokan, çoÄŸaltan, satışa arz eden, satan, nakleden, depolayan, ihraç eden, bulunduran ya da baÅŸkalarının kullanımına sunan” kiÅŸilerin cezalandırılmasına hükmetmektedir. Buna raÄŸmen ulusal mevzuatta bu konuda bazı eksiklikler bulunmaktadır. Öncelikle, çocuk pornografisinin bir tanımı yapılmamıştır. GeliÅŸen teknolojiyle beraber gerçek görüntüler üzerinde oynamayla yapılarak yetiÅŸkinlerin çocuÄŸa benzetilmesi veya bilgisayar ortamında bu türden görüntülerin oluÅŸturulması mümkündür. Mevzuatta bu türden görüntülerin hangi kapsama alınacağı konusu açık deÄŸildir. İkinci olarak bilgisayarların bu tür içeriÄŸi oluÅŸturmak ve yaymak konusunda saÄŸladığı kolaylıklardan dolayı bu suçların bilgisayarlar vasıtasıyla iÅŸlenmesini düzenleyen özel hükümler gerekmektedir, ancak mevzuatımızda bu alanda da boÅŸluk bulunmaktadır (Inernational Centre for Missing and Exploited Children, 2008).
Ülkemizde müstehcen içeriklerin internetten yayımlanması da TCK’nın yine aynı maddesince suçtur. Bu içerikleri bulunduran internet siteleri hakkında 5651 sayılı “İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun” uyarınca eriÅŸimin engellenmesi kararı uygulanmaktadır.
Kanunda bununla beraber uyuÅŸturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaÅŸtırma, kumar oynanması için yer ve imkân saÄŸlama, fuhuÅŸ gibi suçların tespit edilmesi halinde de ilgili sitenin eriÅŸiminin engellenmesine karar verilebileceÄŸi hükme baÄŸlanmıştır. İnternette saÄŸlanan içerikle iliÅŸkili bir diÄŸer problemli alan nefret grupları (hate groups) denilen grupların yayınladıkları içeriklerdir. Nefret grubu, ana hedeflerinden birisi baÅŸka bir grubu aÅŸağılamak ve küçük düÅŸürmek olan kiÅŸilerce oluÅŸturulmuÅŸ topluluk olarak tarif edilebilir (Eastom, 2011:26). Siber Suçlar SözleÅŸmesinin ırkçılık ve yabancı düÅŸmanlığına iliÅŸkin davranışların suç sayılmasına iliÅŸkin ek protokolünde bu konu ele alınmıştır. Ancak ülkemiz henüz bu ek protokole imza atmamıştır.
Ne Yapmalı? Çocuklarınızın siber zorbalıktan korunmasına yardımcı olun
Zorbalar kurbanlarına okulda, çocuk bahçesinde, sporda yüz yüze iÅŸkence etmeleriyle tanınırlar. Bununla beraber, artık siber zorbalık (veya çevrimiçi zorbalık) bilgisayarlar, cep telefonları, oyun konsolları veya internet eriÅŸimi sunan diÄŸer araçlar yoluyla 24 saat tacizin kapılarını açmaktadır.
Birisi çocuÄŸunuza siber zorbalık ediyorsa ne yapmalısınız ?
Siber zorbalığa maruz kalan bir çocuk için en iyi destek olumlu, etkin, bilgili ve öngörülebilir bir destektir.
Kaynakça Siber Güvenlik DerneÄŸi
REFERANSLAR
www.tbmmcocuk.gov.tr/icerikp3-11-cocuk_sayfalari.html
cocuk.basbakanlik.gov.tr/
www.aile.gov.tr/
mebk12.meb.gov.tr/meb…/03025259_cocukveinternetkullanimi.doc
www.cocukhizmetleri.gov.tr/
http://www.guvenlinet.org/tr/
http://www.guvenlicocuk.org.tr/index.php
http://www.guvenliweb.org.tr/?Pg=18
cocuk.egm.gov.tr/index.php?cocuk=guvenliinternet
www.cocukpolisi.iem.gov.tr/
www.ankara.gov.tr/jandarma/internet_istismar.html
http://www.bilgimikoruyorum.org.tr/?b425_cocuklar-icin-guvenli-internet
www.cocukuniversitesi.ankara.edu.tr/
www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=15866
www.cocukistismari.org/
www.cokmed.org/
www.ttnetguvenlik.com.tr/Urunler/guvenli-internet-hizmeti/
Güvenli İnternet – Avea Destek
www.turkcell.com.tr/tr/hakkimizda/duyurular/guvenli-internet-hizmeti
www.vodafone.com.tr/Internet/Guvenli-Internet.php
www.superonline.net/yardim-detay?h=35
https://www.turksatkablo.com.tr/Guvenli-internet
www.microsoft.com/tr-tr/security/family-safety/childsafety-age.aspx
http://guvenliinternet.org/guvenli/cocuklar
http://www.microsoft.com/tr-tr/security/family-safety/cyberbullying.aspx
http://utsam.org/images/upload/attachment/cilt4/Sayi2/Siber%20Su%C3%A7lar%20ve%20T%C3%BCrkiye%E2%80%99nin%20Siber%20G%C3%BCvenlik%20Politikalar%C4%B1.pdf